Voorspelbaar Irrationeel
In het boek ‘Predictably Irrational’ legt gedragseconoom Dan Ariely uit dat het gedrag van mensen lang niet zo rationeel is als ze zelf vaak geloven. Hij waarschuwt dat niet alleen mensen van rationeel gedrag uitgaan, maar ook economische modellen. Daarom zitten de voorspellingen van die modellen er volgens hem structureel naast.
Maar er is hoop: de manier waarop we irrationeel zijn is volgens Ariely voorspelbaar. We maken steeds dezelfde fouten, en we kunnen leren om ze te vermijden. Gelukkig voor ons lezers, krijgen we de pijnlijke waarheid met een flinke dosis humor voor onze kiezen. De opgewekte, liefdevolle interesse waarmee Ariely mensen beschouwt, tovert telkens weer een glimlach op mijn gezicht.
“I believe that recognizing where we depart from the ideal is an important part of the quest to truly understand ourselves“
Ariely, Dan. Predictably Irrational: The Hidden Forces that Shape Our Decisions (p. 14).
Brandwonden
Ariely heeft er zijn levenswerk van gemaakt om aan te tonen dat de keuzes die we maken aan alle kanten onlogisch, irrationeel en vaak zelfs ronduit nadelig voor onszelf zijn. Hij laat in zijn boeken zien hoe bijvoorbeeld marketeers daar handig gebruik van maken.
Zijn fascinatie voor dit onderwerp is ontstaan door de ervaringen die hij in zijn jeugd opdeed als brandwondenpatiënt. Ariely raakte op jonge leeftijd zeer ernstig verbrand en heeft als gevolg daarvan jarenlang dagelijks zeer pijnlijke behandelingen moeten doorstaan. Hij vroeg zich af of de manier waarop de zusters te werk gingen bij het verwijderen van verband wel de meest prettige oplossing voor hem was. Alleen al dit verhaal en de conclusies van zijn onderzoek naar het handelen van de zusters maken het boek het lezen waard.
Deze site gaat toch over vertrouwenspersonen?
Inderdaad. Er is een reden waarom ik dit boek aanraad aan iedereen die wil begrijpen waarom mensen soms zulke onlogische dingen doen. Ariely geeft met verschillende voorbeelden aan hoe ongewenst gedrag en een gebrek aan integriteit tot stand kunnen komen. Hij laat de menselijke kant ervan zien; hoe verschillende mensen in dezelfde situatie tot dezelfde onverstandige besluiten komen. Dit leidt (voor mij in ieder geval) tot inzicht en begrip van hoe ook ikzelf de plank mis kan slaan.
Als vertrouwenspersoon probeer je zonder (voor)oordeel naar het verhaal van de melder te luisteren, maar doe je dat ook echt? De voorbeelden in dit boek geven slechts een tipje van de sluier.
Zeker als interne vertrouwenspersoon zul je later vaak ook weer met de beschuldigde te maken gaan krijgen. Ik denk dat dit een stuk gemakkelijker wordt wanneer je in staat bent om de menselijkheid te zien in de overtreding die hij of zij eerder beging tegen de melder.
Onderwerpen en Quotes
Een paar quotes om een indruk te geven.
Jaloezie
“Studies even find that countries with the “happiest” people are not among those with the highest personal income. Yet we keep pushing toward a higher salary. Much of that can be blamed on sheer envy.“
Ariely, Dan. Predictably Irrational: The Hidden Forces that Shape Our Decisions (p. 32).
Kuddegedrag
“We call this type of behavior herding. It happens when we assume that something is good (or bad) on the basis of other people’s previous behavior, and our own actions follow suit.
But there’s also another kind of herding, one that we call self-herding. This happens when we believe something is good (or bad) on the basis of our own previous behavior.
…the power of the first decision can have such a long-lasting effect that it will percolate into our future decisions for years to come. Given this effect, the first decision is crucial, and we should give it an appropriate amount of attention.”
Ariely, Dan. Predictably Irrational: The Hidden Forces that Shape Our Decisions (p. 47..53).
Gratis?
“WHAT IS IT about FREE! that’s so enticing? Why do we have an irrational urge to jump for a FREE! item, even when it’s not what we really want?“
Ariely, Dan. Predictably Irrational: The Hidden Forces that Shape Our Decisions (p. 62)
Altijd sociaal?
“thinking about money makes us behave as most economists believe we behave—and less like the social animals we are in our daily lives.”
Ariely, Dan. Predictably Irrational: The Hidden Forces that Shape Our Decisions (p. 77).
Eerlijk dan?
“the cost-benefit analysis, and the probability of getting caught in particular, does not seem to have much influence on dishonesty.”
Ariely, Dan. Predictably Irrational: The Hidden Forces that Shape Our Decisions (p. 183).
Deze links zijn niet gesponsord:
No responses yet